به گزارش خبرنگار ایبنا، علمای علم ارتباطات، کارشناسان اقتصادی، محققان جامعه‌شناسی و روان‌شناسان همگی تأکید می‌کنند که بسیاری از خبر‌هایی که مردم در شبکه‌های اجتماعی می‌شنوند یا می‌بینند، با هدف ارعاب یا تحریک و به مخاطره انداختن گروهی از جامعه منتشر یا اشاعه می‌شود.

در حال حاضر، مهم‌ترین موضوعی که مدیران شبکه‌های اجتماعی با هدف سودجویی مکرراً بر طبل خبر‌ها و تحلیل‌های کذب می‌کوبند، جو سازی و شایعه‌سازی در مورد صعودی بودن نرخ ارز است. این موضوع جدیدی نیست و سال‌هاست که مردم با این خبر‌ها و جو سازی‌ها مواجه هستند. احتمالاً در خصوص صعودی بودن نرخ ارز در ذهن بسیاری از مردم «نظریه کاشت» ایجاد شده است، به طوری که مردم به نرخ ارز شرطی شده‌اند و امور خود را بر پایه آن هماهنگ می‌کنند.

براساس آمار‌های رسمی و نظرات کارشناسان، تحلیلگران و فعالان اقتصادی، تورم در ایران از نقطه اوج و صعودی خود خارج شده و روند نزولی دارد. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد، تورم در سال ۱۳۹۹، ۴۷.۱ درصد، در سال ۱۴۰۰، ۴۶.۲ درصد، در سال ۱۴۰۱، ۴۶.۵ درصد، در سال ۱۴۰۲، ۴۰.۷ درصد و در سال ۱۴۰۳، ۳۲.۵ درصد رسیده است. به عبارت دیگر، تورم روند کاهنده‌ای دارد که براساس آخرین گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم سالانه فروردین ۱۴۰۴ نیز به ۳۳.۲ درصد کاهش یافته است.

از سوی دیگر، برخی رسانه‌ها جوسازی می‌کنند که صادرات نفت ایران کاهش یافته و در حد مطلوبی قرار ندارد، اما طبق آمار‌های داخلی و حتی جهانی، صادرات ایران نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه رشد هم داشته است. به عنوان نمونه، براساس اعلام خبرگزاری رویترز، واردات نفت خام چین از ایران در ماه مارس ۲۰۲۵ (اسفند – فروردین ۱۴۰۴) نسبت به دو ماه پیش از آن به‌شدت رشد داشته و نسبت به دوره مشابه سال گذشته حدود ۵ درصد افزایش یافته است.

کاهش تورم و افزایش فروش نفت دو عامل اصلی و تأثیرگذار در کاهش نرخ ارز هستند. به همین دلیل باید شاهد تقویت ارزش ریال باشیم، اما رسانه‌های معاند این موضوع را معکوس جلوه می‌دهند.

مهدی پورقاضی، فعال اقتصادی در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: رسانه‌های بیگانه و کاسبان تحریم سعی در بی‌اعتماد کردن مردم نسبت به حاکمیت دارند تا از این آب گل‌آلود ماهی گرفته و به اهداف سودجویانه خود دست یابند. متأسفانه رسانه‌های خارجی بر افکار فعالان اقتصادی مسلط شده‌اند و فعالان اقتصادی با استفاده از پیش‌بینی‌هایی که از خارج از کشور صورت می‌گیرد، دست به تصمیمات اقتصادی می‌زنند و اقدام به خرید ارز می‌کنند.

همچنین میلاد ترابی‌فرد، کارشناس اقتصادی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایبنا با اشاره به اینکه امنیت روانی بر رفتار‌های اقتصادی مردم تأثیرگذار است، اظهار کرد: زمانی که افکار عمومی تحت تأثیر نوسانات اقتصادی شکل می‌گیرد، این افکار به نوعی اقتصاد را مدیریت می‌کند و در این شرایط معمولاً یک روایت مرکزی به وجود می‌آید. نقش رسانه این است که با ارائه روایت‌هایی، زمین بازی را برای افکار عمومی تغییر دهد. رسانه در بلندمدت می‌تواند زمین بازی محاسبات ذهنی که بازیگران اقتصادی در آن قرار دارند را شکل دهد. به عنوان نمونه، یک روایت غالب در بازار وجود دارد و بر مبنای آن روایت، کنشگران بازار با یکدیگر معامله می‌کنند. اگر رسانه در روایت‌های معتبر زمین بازی را در افکار عمومی تغییر دهد، محاسبات ذهنی و شناختی بازیگران بازار‌ها نیز تغییر خواهد کرد و مردم بر مبنای آن روایت شروع به محاسبه می‌کنند. در نتیجه، رسانه یک زمین استراتژیک است و اگر این زمین استراتژیک را از دست بدهیم، در معاملات شکست خواهیم خورد.

در اینجا یک سوال مهم پیش می‌آید و آن، این است که نرخ‌گذاری کانال‌های تلگرامی بر چه مبنایی است؟ حسین عطاالهی، کارشناس بازار ارز، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایبنا در پاسخ به این پرسش گفت: سفته‌بازان بازار ارز کانال‌های تلگرامی برای خود تعریف کرده‌اند که هر کسی می‌تواند در آن عضو شود و در این کانال‌ها افراد نرخ ارز را برای فردا پیش‌بینی می‌کنند. در واقع، سفته‌بازان یک سری اتاق‌های معاملاتی به وجود آورده‌اند و نرخ‌ها از این اتاق‌های معاملاتی بیرون می‌آید. یعنی افرادی که به فعالیت سفته‌بازی مشغول هستند با بالا و پایین شدن نرخ ارز سود به دست می‌آورند.

وی ادامه داد: سفته‌بازان در اتاق‌های معاملاتی که معمولا در تلگرام فعال است، عضو می‌شوند و این اتاق‌ها قوانین مخصوص به خود را دارند و از این قوانین تبعیت می‌کنند. بنابراین، سفته‌بازان در اتاق‌های معاملاتی نرخ‌هایی را تعیین می‌کنند و این نرخ‌ها در کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شود و در ادامه در بسیاری از کانال‌های تلگرامی و سایر شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شود. افرادی که در اتاق‌های معاملاتی می‌نشینند، هدفی برای تجارت ندارند، بلکه تنها هدف این افراد سفته‌بازی و کسب سود از نوسانات نرخ ارز است. بنابراین، مردم نباید نرخ‌های کانال‌های تلگرامی را مرجع نرخ ارز یا مرجع معاملات ارزی خود قرار دهند.

در پایان اینکه، کارشناسان همواره تاکید می‌کنند که مردم نباید فریب جوسازی رسانه‌های اجتماعی و به‌ویژه تلگرام را بخورند و اقدام به خرید ارز کنند؛ بلکه بهتر است با تحقیق و کسب دانش کافی، اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار‌های مولد و با بازدهی مناسب کنند.